KKM'de mevduat 1 tirilyon TL'nin altına indi
2023 yılında Merkez Bankası'nı 833 milyar lira zarara uğratan Kur Korumalı Mevduat (KKM), 31 ayın ardından 1 trilyon liranın altına gerileyerek toplam mevduat içindeki payını yüzde 40,7'ye indirdi. KKM'nin bu yıl sona ermesi bekleniyor.
Düşük faiz döneminde döviz kurlarında yaşanan hızlı artış sonrasında TL’ye talebi artırabilmek için Aralık 2021’de devreye alınan kur korumalı mevduat 17 Haziran 2022 haftasından sonra ilk kez 1 trilyon liranın altına geldi. Merkez Bankası KKM’nin bu yıl bitmesini öngörürken 31 Ocak ile biten haftada bir önceki haftaya göre düşüş 25 milyar 250,8 milyon lira oldu.
Ekonomim'den Şebnem Turhan'ın haberine göre, kur korumalı mevduat enflasyon yükseliş eğilimindeyken faiz indirimlerinin sürdürülüp düşük faiz politikası uygulandığı dönemde devreye alındı. Döviz kurlarında yaşanan ani yükselişi kontrol altına almayı amaçlayan kur korumalı mevduat Aralık 2021’de geldi ve kurlarda geçici bir rahatlama sağlasa da yukarı yönlü hareketler devam etti. Döviz kurlarındaki değişime göre getiri sağlayan kur korumalı mevduat özellikle ilk 6 ayında oldukça yüksek kazançlar sağlanmasına yol açtı, önce gerçek kişiler için ardından ise tüzel kişiler için kur korumalı mevduat açma imkanı sağlandı. TL cinsi mevduatlara döviz cinsi getiri ve sağlanan vergi avantajları kur korumalı mevduata ilgiyi oldukça arttırdı.
ZARAR 833 MİLYAR LİRA
Kur korumalı mevduat TL cinsi açıldığında kurdaki değişimin faizi aşması durumunda aradaki farkı Hazine, döviz cinsi açılırsa Merkez Bankası ödüyordu. Ardından tüm maliyet Merkez Bankası’na devredildi. Merkez Bankası KKM kaynaklı zararın 833 milyar lira olduğunu açıklamıştı.
Mayıs 2023 genel seçimleri sonrasında değişen ekonomi yönetimi ve geleneksel para politikalarına dönüşle birlikte kur korumalı mevduattan çıkış stratejisi devreye alındı. Ancak kur korumalı mevduat bakiyesi de zirvesini 3.4 trilyon lira ile 18 Ağustos 2023 haftasında gördü. Merkez Bankası geçen yıl başında KKM için uygulanan asgari faiz oranının politika faizinin yüzde 85’inden indirmeye başladı, yabancı para mevduattan KKM’ye dönüş hedeflerinin kaldırılması, KKM hesaplarına uygulanan zorunlu karşılık oranlarının artırılması, KKM hesapları için tesis edilmesi gereken ZK’ya ödenen faiz oranı üst sınırının düşürülmesi, yeni açılan KKM hesapları için tesis edilen ZK’ya faiz ödenmemesi gibi hamleler atarken son olarak ise bu yıl 20 Ocak’ta 6 ve 12 ay vadeli Kur Korumalı Mevduat ve Katılım Hesabı (KKM) açma ve yenileme işlemlerinin sonlandırılmasına karar verdi.
